niedziela, 26 października 2014

KaKu, czyli Kalendarium Kulturalne



Hej!

Witam w to niedzielne popołudnie. Z racji tego, iż niedziele zwykle płyną strasznie leniwie, już jakiś czas temu zrodził się w mojej głowie koncept ich zapełnienia, a tym samym uatrakcyjnienia mojego bloga.

Postanowiłem co niedzielę przeglądać wszelkie dostępne źródła (nie ukrywam, iż generalnie jest to Wiki), wybierając wydarzenia związane z kulturą, głównie pisaninami różnego typu. Możecie się więc spodziewać co tydzień danych na temat tego, kto się urodził, kto zmarł, no i co tez może działo się ciekawego w Polsce i na Świecie!

Od razu jednak chcę zaznaczyć: nie wiem, czy wystarczy mi sił i chęci na cotygodniowe redagowanie KaKu, jednak nie ma co gdybać… postaram się być regularny i zaprzeć się, a nie przestać. Nie ukrywam - liczę na wsparcie, żebym wiedział, że wysiłki przeglądania kolejnych dat nie służą jedynie mojemu samodoskonaleniu się.

Tyle tytułem wstępu. Zaczynamy!
 ***


27 października

Polska
W roku 1951 na świat przychodzi Magda Czapińska, poetka i scenarzystka spektakli dla dzieci, a także wzięty twórca tekstów piosenek polskich gwiazd estrady. Spod jej pióra wyszły teksty do utworów takich jak Remedium (Maryla Rodowicz) czy W moim magicznym domu (Hanna Banaszak).

Świat
W Pradze, w roku 1949 umiera František Halas, czeski poeta.

Stare kobiety (fragment)

niedzielne popołudnia smutne
smutkiem starych niewiast
człapiących wciąż ku oknom
starą drogą wydeptaną w dywanie
starą drogą
między stołem a łóżkiem
między lustrem a fotografiami
między krzesłem a sztuczną palmą

potem oparte o okienną ramę
wpatrują się w ulice
i stąd ta beznadziejność
niedzielnych popołudni




28 października

Polska
Urodzili się:
Jerzy Ignaciuk (1951r.) - pisarz, po śmierci swojego przyjaciela Zbigniewa Nienackiego kontynuator serii Pan Samochodzik i…, na który składały się jego cztery książki.
Jerzy Lau (1917r.) - poeta, krytyk literacki.

Rozmowa z partią

Nie bądź święta,
partio,
odrzuć kościelną celebrę,
bądź świecka
na zdrowy rozum
ludziom życiodajna
ziemska.


Świat
Warto odnotować, iż w roku 1981 James Hetfield i Lars Ulrich zakładają zespół Metallica.
29 października

Polska
Rok 1911 - na świat przychodzi Eugeniusz Żytomirski, poeta, dramaturg, powieściopisarz i krytyk teatralny.
Trzynaście lat później rodzi się przyszły twórca Pana Cogito - Zbigniew Herbert, eseista, dramaturg, pisarz i poeta. Ale jaki poeta! Wybrać jeden wiersz to męka… ale cóż, spróbujmy.

Układała swe włosy

Układała swe włosy przed snem
i przed lustrem trwało to nieskończenie długo
między jednym a drugim zgięciem ręki w łokciu
mijały epoki z włosów wysypywali się cicho
żołnierze drugiej legii zwanej Augusta Antoniniana
towarzysze Rolanda artylerzyści spod Verdun
mocnymi palcami
upewniała glorie nad swoją głową
trwało to tak długo
że kiedy wreszcie
rozpoczęła swój rozkołysany
marsz ku mnie
serce moje tak dotąd posłuszne
stanęło
i na skórze pojawiły się
grube ziarna soli


Świat
W roku 1924 umiera angielska powieściopisarka, Frances Hodgson Burnett, znana głównie z książki Tajemniczy Ogród. Czytał ktoś?



30 października

Polska/Świat
1849r. - w Paryżu odbywa się pogrzeb Fryderyka Chopina.

Rodem Warszawianin, sercem Polak, a talentem świata obywatel Fryderyk Chopin, zszedł z tego świata[...]. (C.K.Norwid)


Świat
1885r. - urodził się Ezra Pound, amerykański poeta, tłumacz, publicysta i krytyk literacki, obok Thomasa Stearnsa Eliota uważany za najwybitniejszego przedstawiciela poezji modernistycznej. 

Powrót

Patrz, powracają, ach, patrz na te ruchy
Niepewne, na te ociężałe stopy,
Jak idą z trudnością, chwiejnie
Niezdecydowanie!

Patrz, powracają jeden, za nim drugi,
Bojaźliwi i jakby półsenni,
Jakby śnieg, co się waha
W poszumie na wietrze, czy się nie wstrzymać
w pół drogi.
To ci z "Orłów grozy"
Nieprzejednani.

Bogowie chybkiej pogoni!
Przy nich srebrne psy gończe,
węszące ślady w powietrzu!

Hajże! Hajże
Prędcy byli w grabieży,
A węch mieli czujny
Duchem krwi przepojeni

Spuszczeni ze smyczy,
bladzi niewolnicy!




31 października

Polska
Prapremiera Dziadów Adama Mickiewicza odbyła się w 1901r. w Teatrze Miejskim w Krakowie (obecnie Teatr im. Juliusza Słowackiego), w opracowaniu tekstu i w inscenizacji Stanisława Wyspiańskiego.

Świat
1795r - narodziny Johna Keatsa, angielskiego poety, jednego z głównych przedstawicieli romantyzmu; obok Edmunda Spensera nazywanego w Anglii poetą poetów. O Keatsie można napisać wiele, a napisać, że pięknie pisał, to nic nie napisać.

Oda do jesieni (fragment)

Poro mgieł bujna i nabrzmiała plonem,
  W spisku serdecznym z dojrzewania słońcem
Dumasz, jak hojnie błogosławić gronem
  Wino w krąg strzechy pod okap pnące,
Jak sad omszały giąć jabłek ciężarem,
  Jak aż do pestek w owoc wlać dojrzałość,
     Zjędrnić orzechy, wzdąć pękate dynie
  I późnym kwiatom, których wciąż ci mało
Co dzień dać jeszcze, jeszcze pąków parę,
Aż pszczoły w ule wracając z nektarem
     Myślą, że lato nigdy nie przeminie.




1 listopada

Świat
1972r. - jak to się dziwnie w życiu plecie… raptem dwa dni po swoich 87 urodzinach umiera Ezra Pound, prezentowany przeze mnie zaledwie kilka linijek wyżej.

Ten dzień należy jednak do twórczości Shakespeara. W roku 1604 prapremierę miał Otello, a w 1611 mniej znana sztuka - Burza.
Mój egzemplarz Otello, znaleziony gdzieś na stryszku. Wydanie z roku 1954 w przekładzie Krystyny Berwińskiej, wygląda niestety na swoje lata. A wy macie swoich Otellów na półce?

Na tym nie kończymy tematu szekspirowskiego. Otóż w 1996r. premierę miał film Romeo i Julia, gdzie główne role zagrali Leonardo DiCaprio i Claire Danes.
Romeo i Julia (1996)



2 listopada

Polska
W roku 1979 zmarł Roman Sadowski, poeta, satyryk i autor tekstów piosenek, takich jak np. Zawszegdzieś czeka ktoś, wykonywanej przez Annę Jantar.

Świat
W 1758 roku urodził się japoński mnich, mistrz zen związany ze szkołą sōtō, poeta i kaligraf Ryōkan Taigu. Jego utwory uderzają mądrością, dojrzałością i… samotnością (był mnichem-pustelnikiem). 

Któż mówi, że moje wiersze są wierszami?
Moje wiersze nie są wierszami.
Kiedy zrozumiesz, że moje wiersze nie są wierszami,
Wtedy możemy rozpocząć dyskusję o poezji!


***
Piękne słowa na koniec, prawda? Może powinny stać się moim mottem, kto wie?
Tak przedstawia się nasz przyszły tydzień. Fanów szukania „różnych powodów do picia” na pewno zadowoli fakt wystąpienia kilku urodzin godnych świętowania, niektórzy może we wtorek posłuchają Metalliki, inni może w sobotę odświeżą sobie miłosną historię Romea i Julii?

Do następnego spotkania z KaKu zapraszam już za tydzień, w niedzielę.
Pa!

4 komentarze:

  1. Romeo i Julia... ja na pewno sobie obejrzę, może jeszcze dziś :) uwielbiam ten wątek, choć przestarzały. Czy słowo romantyczność nie pochodzi od Romea? Powinno.
    I.

    "Drwi z blizn, kto nigdy nie doświadczył rany.
    (Julia ukazuje się w oknie).
    Lecz cicho! Co za blask strzelił tam z okna!
    Ona jest wschodem, a Julia jest słońcem!
    Wznijdź cudne słońce, zgładź zazdrosną lunę,
    Która aż zbladła z gniewu, że ty jesteś
    Od niej piękniejszą; ukarz ją zaćmieniem
    Za tę jej zazdrość; zetrzyj ją do reszty!
    To moja pani, to moja kochanka!
    O! gdyby mogła wiedzieć, czem jest dla mnie!
    Przemawia, chociaż nic nie mówi; cóż stąd?
    Jej oczy mówią, oczom więc odpowiem.
    Za śmiały jestem; mówią, lecz nie do mnie.
    Ptaki ocknęłyby się i śpiewały,
    Myśląc, że to już nie noc, lecz dzień biały.
    Patrz, jak na dłoni smutnie wsparła liczko!
    O! gdybym mógł być tylko rękawiczką,
    Co tę dłoń kryje!"
    ....

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Kiedyś prawie całą scenę balkonową na pamięć umiałem... Ech. :)

      Usuń
  2. W sumie wątek RiJ nie musi być aż tak przestarzały jak nam się wydaje. W XXI w też dałoby się doszukać podobnych przypadków, choć niekoniecznie tak teatralnych :)
    I- akurat wkleiłaś jeden z tych fragmentów, który udało mi się zapamiętać po pierwszym przeczytaniu tej książki, przypadkowo znalezionej u babci pewnego wakacyjnego dnia.
    Kalendarium to dobry pomysł, zawsze znajdzie się jakaś perłka :)
    K

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Myślę, że doczekacie się mojej opinii dotyczącej romantyczności wieku XXI... kiedyś. W którymś z kolei poście z wylewaniem żalów na czasy, w jakich przyszło nam żyć. :P

      Usuń